Wat is een conjunctivitis?
Een conjunctivitis is een ontsteking van de conjunctiva of het bindvlies (Fig. 1). De gezichtsscherpte is bij een conjunctivitis meestal niet aangetast.
Bij een conjunctivitis is het meest opvallende kenmerk een rood, bloeddoorlopen oog.
Er zijn diverse oorzaken voor een dergelijke ontsteking:
Allergische conjunctivitis
Een allergische conjunctivitis is vaak seizoensgebonden. Andere allergische klachten zoals een verstopte neus, jeuk achter in de keel en een droge hoest zijn vaak aanwezig. Eén van de belangrijkste klachten bij een allergische conjunctivitis zijn de jeukende ogen. Een wittige, draderige, licht slijmerige afscheiding in beide ogen is typisch.
Virale conjunctivitis
De veroorzaker van een virale conjunctivitis is meestal het adenovirus. Dit is een veelvoorkomend virus dat ook gewone luchtweginfecties veroorzaakt. Vaak zijn patiënten met een virale conjunctivitis dan ook verkouden (geweest). De aandoening is zeer besmettelijk; vaak wordt de besmetting overgedragen door familieleden. Patiënten hebben vaak één (of twee) rood oog, er is een waterige afscheiding en de ogen voelen branderig aan.
Bacteriële conjunctivitis
Een bacteriële conjunctivitis komt veel minder voor dan de hierboven beschreven vormen van conjunctivitis. In typische gevallen zijn de ogen rood en is er een pussige afscheiding. ’s Ochtends zijn de oogleden vaak aan elkaar geplakt. De gezichtsscherpte is niet aangetast. De verwekker is meestal een bacterie die ‘stafylococcus aureus’ wordt genoemd. Een andere veroorzaker is de ‘streptococcus epidermidis’. Beide bacteriën komen gewoon op de huid voor. Ze kunnen een infectie veroorzaken als de weerstand wat verminderd is of als er een kleine beschadiging van de conjunctiva optreedt.
Onderzoek
Infiltraten in het hoornvlies zijn zichtbaar met de spleetlamp.
Bij onderzoek kan de oogarts tekenen van een infectie vinden; soms is het hoornvlies ook aangedaan (zie Figuur 2) en zijn de lymfeklieren die voor het oor zijn gelegen, vergroot. Het gezichtsvermogen is meestal niet aangetast, tenzij het hoornvlies ook afwijkingen vertoont.
Door onderzoek kan de oogarts of de huisarts onderscheid maken tussen de verschillende soorten bindvliesontsteking. Soms kan het ook nodig zijn een “kweek” te maken van de afscheiding uit het oog. Hiervoor wordt voorzichtig met een wattenstaafje langs het oogslijmvlies gestreken. Op deze manier kan worden vastgesteld welke bacterie of virus bestreden moet worden
Behandelingsmogelijkheden
Allergische conjunctivitis
Indien mogelijk is de behandeling bij allergische conjunctivitis gericht op het vermijden van contact met datgene waar de patiënt allergisch voor is. Vaak is dit niet mogelijk en is de behandeling is gericht op het onderdrukken van de symptomen. Meestal zijn oogdruppels (anti-histaminica en/of cromoglycaat) de beste optie. In ernstiger gevallen kunnen steroïde oogdruppels noodzakelijk zijn.
Virale conjunctivitis
Net als voor een verkoudheid is er geen effectieve behandeling voor een virale conjunctitivis. Antibiotica werken tegen bacteriën, maar zijn niet effectief tegen virussen. Het beste is om zo weinig mogelijk in de ogen te wrijven en de handen goed te wassen om besmetting van het andere oog en andere mensen te voorkomen. Als de er infiltraten in het hoornvlies ontstaan kan de oogarts overwegen om oogdruppels met steroïden te geven. Een virale conjunctivitis is meestal in 1-2 weken spontaan genezen. De afwijkingen in het hoornvlies genezen veel langzamer in de loop van enkele maanden.
Bacteriële conjunctivitis
Bij een bacteriële conjunctivitis kan een antibioticum gegeven worden in de vorm van oogdruppels, zalf of een gel.
Mogelijke risico’s
Bij de behandeling van allergische conjunctivitis kunnen steroïde oogdruppels de oogdruk verhogen en staar kunnen veroorzaken.
Nazorg en controle
De bacteriële en virale vormen van conjunctivitis zijn besmettelijk. Het is daarom aan te bevelen de handen goed te wassen en geen handdoeken of zakdoeken over en weer te gebruiken.
Wordt door de arts langdurig gebruik van steroïde oogdruppels voorgeschreven dan is regelmatige controle door de oogarts noodzakelijk.
Kosten
Het consult bij de oogarts en de hieruit voorkomende behandeling en controles vallen meestal onder de verzekerde zorg.